Sphynx, diğer adı Kanada tüysüz kedisi ve yerli ismi ile Sifenks kedisi otozomal gen mutasyonu ile doğmuş tüysüz kedidir. Sphynx için uzaylı kedi yakıştırması yapılsa da geniş uzun kulakları görünümünde tek çekici özelliğidir. Sphynx kedi cinsi konuşkan, hareketli ve cana yakın kedilerdir. İyi bir arkadaş olan Sphynx, tüysüz olmasına rağmen kedi alerjisi bulunanlar için uygun özellikte değildir. Sphynx özellikleri, tarihi, bakımı ve hastalıkları bakımından zengin bir cins kedidir.

Sphynx Tarihi

     Sphynx kedisi tüysüz kedi aslında Rusya, Avrupa ülkelerinde görülmekteydi. Ancak asıl Sphynx tarihi Kanada’da doğum yapan bir kedi ile başlar. Doğan yavru genetik mutasyona uğradığı için tüysüzdür. Kedinin sahibi bu eşsiz kedinin çoğaltılması ve Sphynx tarihi ve soyunun devamı için çalışmalara başlar.

Elizabeth adında siyah beyaz ev kedisi otozomal çekinik genli bir erkek kedi dünyaya getirir. Üreme programı ile çoğaltılması Sphynx kedi doğum tarihi olan 1966 ile başlamış olur. Geri çaprazlama ile türün devamını sağlamak adına Sphynx kedi yavrusu annesi ile çiftleştirilir. Bu çiftleştirilmede 1 Sphynx yavru elde edilir. Toronto üniversitesi üreme programını devam ettirir ancak birçok yavru ölür. 1970 yıllarında CFA kaydı yapılan cinsin geçici kaydı 1971 yılında doğurganlık sorunları nedeniyle Sphynx kedi kaydı iptal edilir.

Sphynx kedi cinsi Hollanda’ya gönderilerek bugün popüler olan Cornish Rex, Devon Rex cinsi kedilerin atası olarak kullanıldı. Yasal olarak Sphynx kedi ile çiftleşmesine 3 tür için izin veriyor. Bunlar Mavi Rus, American Shorthair ve yerli Shorthair cinsleridir.

Sphynx pembe ve mavi gri ve tonlarında olur.

Sphynx Özellikleri - Vücut Yapısı

Karakteri: hareketli, bireysel, neşeli, meraklı, zeki 
Tüy Yapısı: tüyleri yok
Kulak Yapısı: İri, geniş, sivri
Gövde: orta yapıda, tüysüz, kıvrımlı
Kuyruk: ince bazen top uçlu
Kilo: 3 – 6 KG

Çocuklarla arası – 5 / 10

Zeka – 8 / 10

Hareketlilik – 9 / 10

Bakım ihtiyacı 6 / 10

Oyunculuk 6 / 10

Eğitilebilirlik 6 / 10

Sosyallik 7/10

Sphynx kedi tüyleri olmadığı için rengi derisinin rengidir. Üşümeye meyilli özellikleri ile hava farklılıklarına karşı hassastır. Sphynx kedi cinsi  tüysüz derisi bazı yerlerde kırışıktır. Bu da onu yaşlı gösterir. Sphynx özellikleri bakımından kafasına göre çok iri sivri kulaklar ile dikkat çeker. Genel olarak Sphynx cinsi özellikleri:

• Sphynx 3-5 kilo ağırlığında olur.
• Sphynx ortalama 13-14 yıl yaşar
• Hastalıkları ve alerjiler çoktur.
• Sphynx sosyal evcil kedilerdendir.
• Sphynx yaygın evcil hayvanlardandır.
• Sphynx akıllı, uysal oyuncu bir kedidir.
• Sphynx sağlıklı bir kedi değildir.

Sphynx kedisi son derece hareketli kıpır kıpır özelliktedir. Neşeli ve aktif ev kedisidir. Ancak hassas bir yapıya sahiptir. Sphynx kedi cinsi özellikle hava ve ısı değişimlerinden çabuk etkilenir. Çocuklar için iyi bir oyun arkadaşıdır.

Sphynx Vücut Yapısı

     Sphynx görünümü ile bazı insanlar tarafından beğenilmez. Ancak çok popüler bir kedi cinsidir. Tüy dökmemesi nedeniyle Sphynx sahiplenme, kedi beslemek isteyenleri sıcakkanlı davranışı ile ikna eder. Sphynx vücut yapısı aşırılıklara dikkat çekicidir.

• Çıkıntılı elmacık kemikli yüzü bulunur.
• Tabanı yumuşak ve kolayca kıvrılabilen geniş ve uzun kulaklara sahiptir.
•  Orta uzunlukta güçlü boyun yapısı bulunur.
• Yukarı doğru çekik limon biçimli gözlere sahiptir.
• Kırışık görünümlü ama kaslı gövdesi bulunur.
• Ucu sivrilen orta uzunlukta kuyruğa sahiptir.
• Bazen kuyruğu aslanlardaki gibi top şeklinde olabilir.  olabilir.
• Sphynx kocaman gözlere sahiptir.

Sphynx gri ve ten renginde olduğu gibi pembe tonlarında da olur. Kendine has görüntüsü bazıları tarafından hassas olarak değerlendirilmesi yanlıştır. Sphynx cinsi kediler tam tersi sert ve kalın bir gövdeye sahiptir. Sphynx görünüşü ile yaşlıymış gibi görünür ancak bu da doğru değildir. Tüm kedilerde olduğu gibi elastik derisi tüyleri olmadığı için böyle görünür.

Sphynx cinsi yavru kedi diğer kedilere kıyasla daha kalın pati derisine sahiptir. Pofuduk sünger gibi kalın pati altları ile daha rahat hareket edebiliyor. Sphynx yavru kediler çok meraklı ve hareketli kedilerden olduğu için vücudunu keşfetmek için her türlü hareketi deneyecektir.

Sphynx Karakteri

     Sphynx kediler davranışları ile çok sevilirler. Dışa dönük ve enerjik Sphynx kedilerinin tek derdi daha çok oyun oynamaktır. Sphynx karakteri her aile için sahiplenmeye uygundur. Karakteri bakımından Sphynx özellikleri:

• Neşeli, sevgi dolu, arkadaş canlısıdır,
• Yüksek enerjili hareketli kedilerdir,
• Zeki ve meraklı kedilerdir,
• İyi bir iletişimcidir, konuşkandır,
• Yabancılara karşı ılımlıdır,
• Selamlaşmayı çok sever.

Sphynx yavru, kovalama oyunlarına bayılır. Sahibine düşkün olan Sphynx cinsi yavru kediler yüksek yerle atlamaktan zevk alır. Sahibine son derece düşkün olan Sphynx yavru kedileri çocuklarla, oyuncaklarla ve yabancılarla oyun oynamaktan çekinmez. :ok zeki olduklarında bazı numaralar öğretmek mümkündür. Yüksek enerji ve neşesini etrafına da yayar.

Sphynx sahiplenme uzun süre yalnız bırakılmaya gelmediği için tek yaşayanlar için uygun değildir. İyi bir gözlemci olmayanlar için Sphynx sahiplenme yine uygun olmayacaktır. Çabuk üşüyen Sphynx yavru kedileri cilt ve deri hastalıklarına yatkındır. Bu nedenle sahibinin erkenden fark ederek müdahale etmesi çok önemlidir. Sphynx sahiplenmek tüyleri olmadığı için bakımı kolay gibi görünse de durum hiç öyle değildir. Sphynx bakımı son derece dikkat ilgi ve zaman gerektirir.

Sphynx kedi cinsi dikkat çekmek istediğinde yaramazlık yapabilir. Hemen her şey hakkında bir tepkisi olan bu kediler konuşmaktan hiç vazgeçmez. Sphynx kedi cinsi ayrıca bazı zamanlarda tutulmaya, taşınmaya veya hareketsiz kalmaya tahammül edemez ve direnç gösterir. Özellikle Sphynx yavru dikkat çekmek için evin içinde bir oraya bir buraya koşarak komik görüntüler oluşturur. Dikkat ve ilgi çekmeye bayılan Sphynx kedi cinsi sahibinin işlerine yardımcı olmak isteyebilir.

Sphynx Bakımı

     Sphynx kedilerinde bakım ne yazık ki hiç de kolay değildir. Tüyleri olmadığı için taranma ihtiyacı olmadığı kesindir. Ancak iri kulakları Sphynx bakımının temelini oluşturuyor. Sphynx bakımı koruma, tırnak bakımı, kulak bakımı, temel hijyen çalışmaları olmak üzere incelenir. Sphynx kedi bakımı:

• Sphynx kulak bakımı kulak çeperi arkaya atılarak yumuşak bir pamuk yardımı ile yapılır.
• Derisini tırnakları ile kolayca çizip kanamaya neden olduğu için Sphynx tırnaklarının kısa olması çok önemlidir.
• Koruma ve gözlem ile soğuk havalarda üşüyen, güneşte alerji olan Sphynx kedi cinsi için kıyafetler giydirilerek sağlanır. Soğuk buz ve sudan uzak tutulması yararlıdır.
• Sphynx kedi derisine yapışan tüm ev tozlarına karşı özellikle kırışıklık katları dahil tüm deri katları temiz bir nemli bez ile silinmelidir.
• Günlük diş bakımları genetik yatkınlığı nedeniyle aksatılmamalıdır.
• Aylık parazit bakımları aksatılmamalıdır.
• Günlük temiz su, mama, ev temizliği ve kedi tuvaleti temizliği onun için önemlidir.

Sphynx kedi cinsi kulaklarında çok az tüy olduğundan tozlar ve akarlar rahatlıkla giriyor. Bu yüzden düzenli kulak kontrolü ve bakımı onlar için önemli. Ancak çok hareketli ve tutulmaktan hoşlanmayan bu kediler sahiplerine zorluk çıkarıyor. Sphynx kedi cinsi çok sık yıkanmamalıdır. Eğer çok sık yıkanırsa kendini yalama alışkanlığını bırakarak daha çabuk kirlenmesi dışında üşütmesi de mümkündür. Deri PH derecesinin bozulmaması önemlidir. Özellikle kimyasal içerikli kedi şampuanları uygun değildir.

Sphynx cinsi yavru kedi aşıları çok önemlidir. Hastalık yatkınlığı nedeniyle ve tüylerinin olmayışı her türlü enfeksiyona onu daha yaklaştırır. Özellikle yaygın bulaşıcı hastalıklara karşı Sphynx cinsi yavru kedi aşılarının tamamlanması önemlidir. Ayrıca yabancı kedi veya saldırgan hayvanlarla bir arada bulunmaması önemlidir.

Sphynx Hastalıkları

      Sphynx kedileri HCM ve DCM kalp hastalıklarına karşı yatkındır. Sphynx hastalıkları arasında diş sorunları da sıklıkla görülür. Yenidoğan İzoeritrolizi de Sphynx yavru kedilerinde görülür. Anne ile kan uyuşmazlığı nedeniyle çoğunlukla yavrular kurtarılamaz. Sphynx kedilerde alopesi ve cilt ve deri hastalıkları da çok sık görülür. Çok sık yıkanması veya hiç yıkanmaması pek çok hastalığa davetiye olur.

Sphynx hastalıkları ve bakımı yönünden Sphynx kedi sahipleri için oldukça yorucu olur. Bu nedenle düzenli bakım ile hastalıklar oluşmadan önce önlem almak önemlidir. Sphynx kedi yavrularının bakımlarının hayvan kuaföründe yapılması, kalp hastalıklarına karşı yılda bir veya iki kez elektrokardiyografi çekimi yapılması fayda sağlar.

Sphynx kaç yıl yıl yaşar için sonuç 8 ile 14 yıl arasında değişmektedir. Kedinin ömrünü etkileyen bakım ve hastalıklara karşı en iyi savunması iyi bir gözlemci olan sahibidir. 

Sphynx’ e Özel Mama

     Sphynx kedisi kilo almaya meyillidir. Her zaman kapalı ortamda bulunan Sphynx hareketli olsa da özel mama ile beslenmesi yarar sağlar. Sphynx’ e özel mama kilo alımına engel ve hastalıklara karşı bağışıklık sistemini yükseltme özelliğinde olmalıdır. 

Sphynx kedi kaç kilo olmalıdır için boyunu, cinsiyetini ve yaşını da hesaba katmak gerekir. Ancak Sphynx kedi genellikle 2.7 kilo ile 4 kilo aralığında olur. Dişi Sphynx kedi asla 4 kilo olmaz. Sphynx kedi kırı ise mutlaka hormonları nedeniyle iştahı açılacak ve kilo alacaktır.

Sphynx kedisi için veterinerle 6 ayda bir mama değişimi ile midesinin genişlemesine engel olmak ister. Bu nedenle süre sonunda bir hafta boyunca eski mamasına azar azar yeni içerikli mama eklenerek alıştırılır. Midesi de son derece hassas olan bu kedilerin bu şekilde alıştırılması çok önemlidir. Sphynx için mama Royal Canin Sphynx ile kalp sağlığı ve deri sağlığı desteklenecektir.