Kuduz hastalığı bulaştığı tüm memeli hayvanları etkileyen sinir sistemi hastalığıdır. Daha çok köpeklerde bilinen kuduz hastalığı aslında yabani hayvanların tamamını içine alan potansiyel riskte bir hastalıktır. Kuduz hastalığı aşılama programı ile nispeten kontrol altına alınmıştır. Kedilerde kuduz yaygın olmasa da görülür.
Kedilerde kuduz hastalığı hem bulaşıcı hem de ölümcül olması nedeniyle aşı ile korunmak gerekir. Evcil hayvanlarda kuduz çok nadirdir. Sokakta gezdirilen köpek veya kediler için tedbir alınabilir. Kuduz hastalığının kaynağı bir virüstür. Kuduz hastalığı hayvandan insana bulaşabilir.
Kedilerde Kuduz Belirtileri
Kedilerde kuduz belirtileri diğer hayvanlarda olduğu gibi aynıdır. Kuluçka süresinde beyne doğru hareket eden virüs vücudu yorgun düşürür.
Kedilerde kuduz belirtileri;
- Bir hayvan tarafından yaralayacak şekilde ısırılma kuduz mikrobu şüphesi bulunan veya bulunmayan tüm hayvanlar, ormandaki yabani hayvanlar dâhildir.
- Isırık bölgesinde tahriş, kızarıklık, yangı
- Ateş yükselmesi
- Sonraki belirtiler nörolojik belirtilerdir.
İlk ısırıldığında kedilerde kuduz belirtisi hemen görülmez. Kuluçkada kalan virüs yayılmaya başladığında belirti verir.
- İlk zamanlar kuduz kedi prodromal evrededir kişilik değişimleri gösterir.
- İkinci aşamada virüs beyine yaklaştığı için sinirlilik ve saldırganlık aşamasıdır. Bu dönemde ağlama, yutkunma zorluğu, iştahsızlık gibi belirtiler bulunur.
- Son evrede virüs tamamen sinir sistemini ele geçirmiştir. Felç ve ölümle sonuçlanır.
Olası kuduz belirtileri kaç günde çıkar? Kuluçka süresi 3 günde veya 1 seneye kadar uzayabilir.
Prodromal Evre: Kedi kuduz olan bir hayvan tarafından ısırıldığında başlangıç evresinde davranış değişikliği gösterir. Kuduz kedinin ateşi yükselir. Sakin hayvanlar agresif davranırken, agresif kediler ise bir yere saklanır. Bu evre 3 gün sürer.
Akut nörolojik evrede virüs beyine ulaşır. Bu dönemde kedi çok saldırgandır. Saldırganlık döneminde herkesi ısırma eğilimindedir. Yutkunma özelliğini kaybeder ve kuduz kedinin ağzından köpüklü salya akar.
Felç dönemin de kuduz kedi kas kontrolünü kaybeder. Virüs tüm beyni be sistemleri etkilediği için paralize geçirerek komaya girer.
Kedilerde Kuduz Teşhisi
Kedilerde kuduz teşhisi için uygulanabilir bir test yoktur. Ancak kedi sahipleri kedileri için bir takım önlemler alabilir. Kuduz virüsü nadir olsa da teşhisinde bazı belirtiler önem kazanır.
- Enfekte olmuş bir hayvan tarafından ısılmış olmak: ormandaki vahşi hayvanlar veya çevredeki şüpheli hayvanlar dâhil rakunlar, tilkiler, yarasalar, kokarcalar )
- Salyanın kediye temas etmiş olması,
- Kedide kuduz hayvan tarafından açılmış yara veya tırnak izlerinin olması
- Ölü kuduz hayvanın leşinden yemek veya dokunması
- Kuduz insanla teması ile de bulaşır.
Yarasalar kuduz virüsü ile ölmez. Bu nedenle yarasalar ile yüz yüze gelmiş hayvanın ve yukarıdaki belirtilerin sağlanmış olması kuduz tedavisine önlem amaçlı başlamak için yeterlidir. Kedilerde kuduz belirtileri hemen görünmez. Hastalık beyine ilerlemek için kuluçka sürecine geçer. Evcil hayvanı ısırılan kedi sahibi gerekli önlemi almakla yükümlüdür.
Yavru kedi kuduz olur mu? Yavru kedilerde kuduz ihtimali az da olsa vardır. Annede varsa yavru kediye kuduz geçirmiş olabilir. Annede olmayan kuduz yavruya kuduz hayvanın ısırması ile geçebilir. Ancak yavru kedilerin bünyesi hassas olduğu için hemen belirti gösterir.
Kedilerde kuduz çok sık rastlanmasa da kedi sahiplerinin de koruyucu amaçlı düzenli olarak kuduz ve tetanos iğnesi vurulması gerekir. Kediler sahipleri ile oyarken bazen sahibinin derisini çizer. Açık deri çatlakları tüm virüslerin içeri girmesi için açık kaynaktır.
Kedilerde Kuduz Tedavisi
Kedilerde kuduz tedavisi semptom gösteren hayvanlara uygulanamaz. Kuduz hastalığı için bir tedavi mevcut değildir. Ancak kuduz aşısı yapılmaktadır. Kuduz hayvan tarafından ısırılmış kedilerde kuduz tedavisi aşı olarak yürütülür. Kuduz hastalığının korkutucu yanı semptomlar görülmeden önce tedavi ediliyor oluşudur.
Dünyada ve ülkemizde kuduz hastalığı aşılama programları ile kontrol altına alınmıştır. Ancak yabani hayvanlar için gerekli çalışmayı yapmak mümkün değildir. Bu nedenle herhangi bir hayvan tarafından ısırılmak kuduz riski olarak değerlendirilir.
Kuduz kedi tedavisi virüs kuluçkada iken yapılabilir. Bu nedenle herhangi bir kedi ısırıldığında belirti beklenmeden hayvan sağlığı merkezler veya fakültelere ulaşılır. Veteriner hekimler kuduz tedavisinde virüsün yaraya tutunmaması için
- Isırılan bölgenin sterilizasyonu
- Güçlendirilmiş aşı ve kuduz serumu
- Isırılmış hayvanın izolasyonu
- Kedi sahibinin 3 dozluk kuduz aşısı tedavisi başlatılır.
Kedilerde kuduz tedavisi çoğunlukla takiple geçer. Çünkü kedi kuduz virüsü aldıysa kuluçka süresi 1yıla kadar sirer ve kedinin virüsü kaptığı sadece gözlemle anlaşılır. Şüpheler güçlenirse ötenazi yapılarak kedinin hayatına son vermek mecburidir.
Kedilerde Kuduz Hastalığının İnsanlara Geçmesi
Kedilerde kuduz hastalığının insanlara geçmesi mümkündür. İnsanlardan hayvanlara geçme olasılığı da yüksektir. Kedilerden insanlara kuduz geçmesi, kuduz hayvanın salyasını insanlara temas etmesi gerekir. Kuduz kedi sizi yalarsa, salya akıtırsa her zaman kişi kuduz virüsünü almayabilir. Kuduz virüsünün kana karışması gerekir. Ufak deri çatlakları ve yaralar kuduz virüsü kapmak için yeterlidir. Bu nedenle kuduz hayvan tarafından ısırılmak tedaviye başlamak için yeterlidir.
Kediyi kuduzdan korumak için sahipleri aşı yaptırır. Aşının etkisi ve güvenilirliğinde şüphe varsa evcil hayvanın tek başına dolaşmasına izin verilmemelidir. Farklı sokak hayvanlarına yaklaştırılmadan geziye çıkarılır. Kuduz virüsü ölü hayvan leşinden de geçtiği için sokakta görüle ölü hayvana yaklaşılmaması önemlidir.
Kuduz insandan hayvana bulaşır mı? Kuduz hayvandan insana bulaşır mı? Kuduz insandan insana bulaşır mı? Soruların hepsinin cevabı evet şeklindedir.
İnsanlarda kuduz tıpkı kedilerde olduğu gibi tedavi edilemez. Bu nedenle insanların kendin koruması içi aşı yaptırması gerekir. Devlet bu konuda ücretsiz aşı ile destek vermektedir. Kuduz aşısı 3 dozdur. Bir ay içerisinde yapılan 3 doz aşı ile potansiyel risk önlenir. Hayvan besleyenler, veterinerler, sağlık görevlileri kuduz aşısını yaptırır.
Sağlık açısında yüksek riski ve vaka görülmesi artık pek mümkün olmasa da kedilerde kuduz görülmemesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Bu hem hayvanın hem de sahibinin sağlığını korumak adına önlem amaçlıdır.