Kedi gençlik hastalığı son yılların en yaygın hastalıkları arasında. Kısa adı FPV olarak biline bu hastalık bulaşıcı viral bir hastalıktır. Köpek ırkında da görülen panlökopeni temel olarak kan hücrelerini etkileyerek çeşitli vücut organlarında görülür.
Kedi gençlik hastalığı sokaklarda yaşayan hayvanları da korunmasız olarak yakalar. Beyaz kan hücrelerinin eksikliği nedeniyle, bağırsaklarda, kemik iliğinde ve deride hasara yol açar. Gençlik hastalığının tedavisi zor, masraflı ve başarı oranı düşüktür.
Kedi Gençlik Hastalığı (Panlökopeni) Belirtileri
Kedi gençlik hastalığı belirtileri tutulum yaşanan organa bağlı olarak fark edilebilir. Gençlik hastalığı olan kedilerde vücudun tüm savunma hücreleri etkilendiğinden her enfeksiyon da baş gösterir.
- Kedilerde enfeksiyon belirtisi olarak ateş yüksekliği görülür
- İştahta azalma ilgisizlik görülür
- Sarı renk kusmuk ve kanlı mukuslu ishal görülür.
- Karında hassasiyet ve ağrı görülür.
- Deride pullanma, kuruluk, hassasiyet gözlenir.
Yeni alınmış yavru kedilerde genç hastalığı aşısı zamanında yaptırılmadıysa ömür boyu risk altındadır. Kedi gençlik hastalığında tedavi mümkündür. Ancak vücut savunma sistemi düşüklüğü tedavi için gerek bakımın uygulanmasını mümkün kılmaz. Veterinerler kedinin panlökopeni hastalığı belirtilerinden çok kan plazması yüklemesi yaparak virüsün kendisine saldırır.
Kedi Gençlik Hastalığı (Panlökopeni) Nedenleri
Kedi gençlik hastalığı nedenleri yayılmakta olan virüsün hayvanlar arası bulaşının engellenmemesinden kaynaklanır. Özellikle ülkemizde;
- Pet shop’ larda satılan hayvanların ticari mal olarak görülmesi ve aşılarının yapılmaması
- Hayvanların toplu yaşadığı alalardaki bulaşlar
- Yavru kedilere gençlik hastalığı aşısı yapılmaması
- Panlökopeni virüsü temizlenmesi için hijyen önlemlerinin alınmaması
- Kedi sahiplerinin bilinçsiz olması
- Hasta hayvan kusmuk, dışkı ve salyası ile temas etmek vasıtası ile yayılmaktadır.
Kedi gençlik hastalığı kedi sahipleri için acı bir tecrübe olur. Umutlarla satın aldıkları hayvanların çok kısa sürede yaşam mücadelesi vermesi onları çok üzer. Kedilerde genç hastalığı aşısı yapılması temel Panlökopeni korunma yöntemidir. Temel olarak aşılarla gençlik hastalığından korunmak mümkün olsa da toplumun bilinçlenmesi ve virüsün yayılımının azaltılması çalışmaları sıkılaştırılmalıdır.
Kedi Gençlik Hastalığı (Panlökopeni) Teşhisi
Kedi gençlik hastalığı teşhisi için kan tahlili veya dışkı tahlili yapılır. Kedide kanlı ishal yapabilecek farklı hastalıklar olsa da görüntü olarak panlökopeni teşhisi için en yaygın hastalıktır. Panlökopeni yavru, genç kediler ve yetişkin kediler olmak üzere geniş bir etki alanına sahiptir.
Gençlik hastalığı teşhisinde tedavi için vücudun durumu incelenir. Gençlik hastalığı kan hücrelerini tükettiği için kedide hemogram ve biyokimya sonuçlarına göre tedavi planı yapılacaktır. Gençlik hastası kedinin kansızlığı, ateş yüksekliği kontrol edilir. Panlökopeni kan tablosu korkutucu düzeylerde olur.
Kedilerde gençlik hastalığı ile benzerlik taşıyan diğer hastalıklar da mevcuttur. Veteriner hekim tedaviye geçmeden önce ayrım yapmak ister. Kedi immün yetmezliği, salmonella, pankreatit belirtileri gençlik hastalığına çok benzer. Kedi lösemisi gibi kan değerleri düşüklüğü gençlik hastalığında da mevcuttur. Bu nedenle dışkı tahlili ile birlikte kan tetkiki yapmak gerekir. Panlükopeni tedavisi ile diğer hastalıkların tedavisinde doğru teşhis çok önemlidir.
Yavru kedilerde gençlik hastalığı olanlarda teşhis daha kolaydır. Çünkü belirtiler daha ağırdır. Yavru kediler virüsle birlikte ayakta durmakta güçlük çeker, nörolojik etkiler daha fazladır. Yavru kedilerde gençlik hastalığı serebellar ataksi denilen belirtilerle doğabilirler. Hareketlerinde veya motor kabiliyetlerinde eksiklik vardır, titrerler.
Kedi Gençlik Hastalığı (Panlökopeni) Tedavisi
Kedi gençlik hastalığı tedavisi yaklaşım olarak agresif bir tedavi yöntemidir. Veteriner semptomları tedavi etmek yerine bağışıklığı yükseltme yoluna gider. Henüz bağışıklığı gelişmemiş 8 haftadan küçük kediler genlik hastalığını atlatamamaktadır. Virüsü taşıdığı öğrenilen ancak henüz panlökopeni belirtilerini göstermeyen yavru kediler için başarılı tedavi öyküleri vardır.
Gençlik Hastalığı Tedavisi;
- Serum desteği ile plazma yüklemesi
- Gençlik hastalığı ilacı
- Yoğun bakım tedavisi
- Kedi veya insan interferonu
- Bağışık destekleyici vitamin ve minareller
- Dehidrasyon için sıvı takviyesi veya sıvı mama takviyesi.
Hiçbir tedavi görmeyen kedilerin ölüm oranı %90’ dır. Yani gençlik hastalığı tedavi şarttır. Yetişkin kediler virüsü atlatmak için gelişmiş bağışıklık sistemini devreye alsa da bu yeterli olmaz. Ek desteğe ihtiyaç duyar. Tedaviye başlandıktan sonraki 5 gün çok önemlidir.
Gençlik hastalığı tedavisinde virüsü öldürecek bir antibiyotik olmasa da antibiyotik tedavisi yapılır. Çünkü kedi hiçbir mikropla veya parazitle savaşamayacak durumdadır ve bağışıklık neredeyse sıfır seviyesindedir. Steril yoğun bakım küvözünde uyutularak tedavi edilir.
Çok zor tedavisi bulunan bu hastalık için kedilerde genç hastalığı insana bulaşır mı araştırılmış bulaşmadığı kanıtlanmıştır. Ancak enfekte olmuş kediyle veya hasta kediyle yakın temasta olan nesnelerle veya insanlarla temas halinde olabilecek diğer kediler, herhangi bir görünür hastalık belirtisi için dikkatle izlenmelidir.